Lof in de pers & beweging in de boekhandel

Het is een bijzonder najaar geweest. Mijn nieuwe boek werd niet alleen erg lovend ontvangen in de pers, maar vond ook de weg naar tienduizend lezers***. De apart te kopen cd volgde dezelfde weg. Ook de radioreeks op Klara kon velen bekoren. Regelmatig betuigden individuele lezers en luisteraars me hun enthousiasme via mail, maar die particuliere berichten hou ik uiteraard voor mezelf. Wel heb ik een greep gedaan uit de persreacties. Je moet het jaar niet altijd beginnen met ontelbare voornemens, af en toe mag je ook gewoon even terugblikken,  ook al scoort zo'n opsomming hoog in de reeks "Kijk eens mama, zonder handen". Ach, volgende week hebben andere blogberichten deze lofzang weer naar onderen geduwd. En moet er weer aan een andere kar getrokken worden. Immer moedig voorwaarts.

*** In 2013 zijn het er twintigduizend geworden.

Ik voegde naderhand de in 2012 en 2013 nog binnengelopen recensies toe. In dat jaar verscheen Chanson illustrée.

De Morgen wijdde een artikel aan het succes van het boek in het algemeen. U kunt het hier nalezen.

• "Een ambitieus en harmonisch samengaan van toeristische gids, geschiedenisles en goede verhalen. Lichtvoetig en doordacht, zoals we dat gewoon zijn van Bart Van Loo" (Ruth Joos op Radio 1)
• "Van Loo wandelt in Parijs en laat de geschiedenis overvloeien in zijn enorme muziekkennis. (...) Hoe gezocht het ook lijkt, het werkt. Van Loo schrijft helder, met inleving en een breed appeal. Hij interpreteert bouwwerken met evenveel gemak als chansonteksten en werpt zich op als een alwetende gids die met groot enthousiasme zijn passie belijdt. (...) Met een prettig verhalenboek en uitdagende compilatie-cd blaast Bart Van Loo onze weifelende omgang met het Franse chanson nieuw leven in." (Peter Vanthyghem in De Standaard, lees het hele stuk hier)
• "Van Loo, een wandelende encyclopedie van lied en literatuur, bewijst met branie dat het muzikale erfgoed de poort opent naar een complete wereld." (Dirk Leyman in De Morgen, lees het hele stuk hier) 
• "Als een echte multitasker wandelt Van Loo tijdens zijn relaas over het Franse chanson door Parijs en combineert hij de evolutie van het chanson met de Franse geschiedenis. Op die manier geeft hij de lezer een interessante en vooral verrijkende blik op Frankrijk. Voor wie een beetje vertrouwd is met de Franse cultuur is dit boek een waar spektakel." (Sarah Verhasselt op Cutting Edge, vijf sterren) 
• “Wie van Frankrijk houdt, moet Bart Van Loo lezen” prijkt in hoofdletters op de achterflap van ‘s mans zopas in één kloeke band gebundelde Frankrijktrilogie. Ik voeg er met plezier aan toe dat wie Bart Van Loo leest, niet anders kán dan van Frankrijk houden. De liefdevolle bevlogenheid waarmee hij ‘zijn Frankrijk’ bezingt is ongeëvenaard en volstrekt uniek in ons taalgebied. Na reizen en kijken, eten en lezen, vrijen en dromen, zet Van Loo zijn lezers nu ook aan het zingen. In zijn nieuwste boek, Chanson. Een gezongen geschiedenis van Frankrijk, wekt hij aan de hand van de bekendste Franse chansons historische gebeurtenissen en figuren tot leven. Het is een begeesterende en vermakelijke reis doorheen een alternatieve Franse geschiedenis, op de tonen van een essentieel onderdeel van de ongrijpbare ‘âme française’: de liedjescultuur. (Laurent De Maertelaer, Staalkaart)
• "Een boek van nostalgie, van een glimlach van herkenning en verbazing over de gelegde verbanden" (Kirsten Coenradie in De Telegraaf)
• "Een boordevol en verrassend boek dat bulkt van de vergeten namen en verhalen" (Tine Hens in Focus Knack)
• "Bart Van Loo maakte de Vlaamse (en Nederlandse) harten warm voor het Franse Chanson met zijn schitterende boek Chanson, een gezongen geschiedenis van Frankrijk. Een geschiedenis die nu eens leest als een mijmerend refrein, dan weer als een razende Franse train à grande vitesse. Een klein meesterwerk dat eigenlijk in het Frans zou moeten vertaald worden. " (Jan Pollet, Ooteoote)
• "Associatief, maniëristisch en autobiografisch: Van Loo is als een oude doch uitstekende wijn." (Suiker)
• “Feilloos boort Van Loo in zijn boek het collectieve geheugen van zijn doelgroep aan: nostalgische veertigers, vijftigers en zestigers die opgegroeid zijn met de liedjes van Françoise Hardy en Claude François, Brel en Bécaud, Gainsbourg en Joe Dassin. (…) Parel na parel vist Bart Van Loo op in zijn boek en elke vondst getuigt van zijn liefde voor zijn tweede vaderland. Het allersterkst vond ik hem in het beschrijven van de jaren voor, tijdens en na de twee wereldoorlogen, met sterke, ontroerende en onbekende verhalen over Maurice Chevalier, Boris Vian, Juliette Gréco, Edith Piaf, en de geweldige orkestleider Ray Ventura en zijn Collégiens. (….) Op zijn site www.bartvanloo.info heeft hij 250 filmpjes gestockeerd, waarop de lezer kan zien hoe deksels goed die Franse zangers wel zijn en hoe serieus ze het menen met hun nationale liederenschat. Wie Yves Montand Les feuilles mortes kan zien zingen zonder een traan weg te pinken, verdient dit boek niet.” (Paul Jacobs in Ons recht)
• "Bart Van Loo is niet alleen een goed archivaris, hij weet ook de inhoud van die archieven in een schitterend proza om te toveren. (...) Die man beschikt over een vlotte pen die noch humor, noch verhaal schuwt." (André Oyen, op Iedereen Leest).
• "Bart Van Loo is een rasverteller die met mooie woorden duidelijk de essentie van de Franse chansons en de geschiedkundige feiten van Frankrijk kan beschrijven en kan koppelen aan elkaar. Hij gidst ons door de Franse geschiedenis maar doet dit op een uiterst fantasievolle manier. Een enorm sterk boek dat mooi zijn andere boeken aanvult." (Demofarm) 
• "Een enig boek. Erg leuk en bijzonder verrassend". (OVT bij de VPRO) 
• "Chanson is een prachtig en origineel boek. (...) De geschiedenis vertellen aan de hand van de chansons en de chansonniers die die geschiedenis bezongen of helpen maken hebben. Wat op het eerste gezicht een enigszins geconstrueerde kunstgreep lijkt, werkt in het boek echter wonderwel. (...) De auteur incorporeert een uitgelezen selectie van tekstfragmenten in zijn boek en die geeft het boek niet alleen couleur locale, maar brengt het ook werkelijk tot leven. (...) Van Loo kan met veel vuur en verbeelding de geschiedenis van Frankrijk voor ogen brengen. De auteur is een meeslepend verteller, die ook bij de evocatie van de zwartste bladzijden uit de Franse geschiedenis, zoals de onderdrukking van de opstand van de Commune of de collaboratie van het Vichy-regime met de nazi’s, nooit zwaar op de hand wordt. Als ex-leraar slaagt hij in iets waar veel van zijn oud-collega’s het lastig mee hebben: de leerling, in dit geval de lezer, enthousiasmeren voor geschiedenis, literatuur, Frans en – zowaar – het chanson. (Wouter Bulckaert, De Leeswolf)
• "Een heroïsche opdracht. Het Franse verleden bewandelen met liedteksten als leidraad. Met liefde en enthousiasme geschreven." (****, Ariejan Korteweg, de Volkskrant) 
• "Als liefhebber van het Frans chanson heb ik al meerdere boeken over het onderwerp gelezen. Sommige waren zo boeiend dat ik ze in een ruk uitlas. Dat was zo met het Brelboek van Marc Robine, Grand Jacques, en met het recent verschenen Brassens Van Bertrand Dicale. Onlangs bekroop mij diezelfde leeslust bij het in het Nederlands geschreven boek Chanson van Bart Van Loo (...) Chanson is een boek dat leest als een trein (...) en heeft een bijzonder boeiende invalshoek. (...) Een schitterend werk over Franse liedjes dat ik nog vaak ter hand zal nemen." (Dries Delrue, New Folk Sounds) 
• "Lezen & Luisteren. Tegelijk te consumeren: het boek van Bart Van Loo waarin hij de geschiedenis van Frankrijk overloopt aan de hand van chansons en de cd met de liedjes. Drie punten van kritiek. Un: de cd moest een box zijn. Nauwelijks 3 hoofdstukken uit of de plaat ging al op repeat. Deux: waarom niet meer zintuiglijke ervaringen? Een 'Château Bart Van Loo' om onder het lezen en luisteren aan te nippen. En trois: zo snel mogelijk een Franse vertaling. Zodat het land van herkomst mee kan genieten."(Libelle)
• "Zijn verhalenboek annex compilatie-CD over het Franse chanson is alweer een schot in de roos". (Markant-Magazine) 
• "De auteur legt in een verbazend vlot geschreven boek de wisselende, tijdsgebonden bekommernissen bloot die in het chanson tot uitdrukking komen". (Romaneske)
• "Bart Van Loo heeft een encyclopedische kennis, een mateloos enthousiasme en een gouden pen." (Kris Verhoeven, De Bond) 
• "In zijn typische vlotte vertelstijl legt hij de Franse ziel bloot door diverse parels uit het chansonrepertoire tegen het licht te houden. (...) Toch komen niet alleen de bekende zangers die in ons collective geheugen verankerd zitten voor in Van Loo's muzikale reis. Evengoed schetst deze wandelende encyclopedie van Frankrijk de vergeten namen en verhalen. Net die vele petites histoires kleuren de boeken van Van Loo en maken ze zo lezenswaard." (Emmanuel Van Lierde, Kunsttijdschrift Vlaanderen)
• "Geen saaie feiten, maar een flamboyante mengeling van vermakelijke historie, bekende en minder bekende chansons, en dit alles gekruid met de persoonlijke visie van een francofiel in hart en nieren."  (Chris Rachel Spatz, Toverberg)
• "Een onderhoudende potpourri, vol petite histoire en aardige details". (Sylvester Hoogmoed, De Groene Amsterdammer)
• "Et maintenant que vais-je faire? Met deze woorden van Gilbert Bécaud raad ik liefhebber van het Franse land en lied dit boek aan." (Yvette Powers, Reisgids Consumentenbond).
• "Het boek van de Vlaamse schrijver zal alle muziekliefhebbers aanspreken die net zo trouw gebleven zijn aan hun muzikale jeugdervaringen als Van Loo. Het hoge informatieve gehalte is tevens aantrekkelijk voor de nieuwe ‘bekeerlingen’ en de nieuwe generatie luisteraars die een vermoeden hebben dat er ook nog een wereld buiten de Anglo-Amerikaanse hitmuziek bestaat. In dit opzicht kan Chanson een muzikale kloof helpen dichten." (Olga de Kort, Kunstzone)
• "Die man heeft werkelijk een fantastisch boek geschreven (...) Wat mij zo troost, waar ik ontroerd door geraak is dat deze Bart Van Loo met zo ontzettend veel liefde kan schrijven over iets wat ook wat mijn leven is, altijd dingen bespiegelen aan de hand van een lied. Hij kan heel goed in een context plaatsen hoe belangrijk een lied wel niet kan zijn. (...) Als je dit allemaal weet ben je gek (...) maar dat deze man zoveel kennis heeft, daar kan ik alleen maar mijn petje voor afdoen, je zal dit toch maar in je kop hebben, dan heb je geen leven (...) ik ga door dit boek met mijn vrouw een dag of zes door Parijs lopen want het is ook een goed reisboek, ga je naar Spanje zet de cd op als je door Frankrijk rijdt, maar ook als je naar Thailand gaat, neem het mee, het is ongelofelijk interessant, er wordt zo goed uitgelegd dat de liedkunst, dat wij dat zijn. (...) Ja, Jan Smit als voorbeeld volgens de minister van Cultuur. Ik voel me tot op het bot beledigd, maar dan dit boek daarover! Allemaal lezen!" (zanger Maarten van Rozendaal op Obalive.nl)
• "Chanson Illustrée is een prachtige, enthousiast door Van Loo gebrachte soundtrack van de geschiedenis van Frankrijk." (Martin Smit op de site van Athenaeum Boekhandel)" 
• "Het is Van Loo's grote verdienste dat hij het muzikale en literaire erfgoed dat in de groeven van de grammofoonplaat en nu ook in de putjes van de CD zijn vereeuwigd, ordelijk heeft beschreven in een bovendien toegankelijke toonzetting." (Wonen en leven in Frankrijk)
• "Een standaard-werkje over het Franse levens- en liefdeslied." (AD) 
• "Van Loo’s trektocht door de Franse geschiedenis aan de hand van liedteksten werd een succes. Dat bereikte hij niet alleen door de twee onderwerpen aan elkaar te binden, maar zeker ook door zijn fenomenale kennis, zijn enthousiasme en zijn bloemrijke en toch vlotte en directe schrijfstijl.” (Ria Wamerdam, NRD Biblion) 
• "Een uitgave om urenlang enthousiast en begeesterd in te bladeren en te lezen. Debet daaraan is Van Loo's vlotte, geïnspireerde en taalcreatieve pen." (Patrick Auwelaert, Kunstentijdschrift Vlaanderen)

Et en français:

• "Accrochez vos ceintures : Bart Van Loo nous mitraille avec de innombrables faits et anecdotes de l’histoire de France en partant de chansons connues (et moins connues). Il surprend, il entretient et raconte tel un chanteur sur le Pont Neuf ou sur la scène d’un café-théâtre" (Mark de Geest op RTL.be)
• "Mes coups de coeur ? Ils vont à deux livres musico-historiques. Chanson, Een gezongen geschiedenis van Frankrijk (une histoire chantée de la France) de Bart Van Loo (De Bezige Bij) retrace à travers des standards de la chanson française (de Piaf à M, en passant par Claude François) l’histoire, petite et grande, de la France. De quoi provoquer au Zevende dag, l’émission politique du dimanche midi de la VRT, un duo détonant entre le présentateur Ivan De Vadder et l’auteur sur le « Et maintenant que vais-je faire ? » de Gilbert Bécaud. En français à l’antenne. Le livre est complété par un double CD chez EMI (iTunes), des promenades chantantes dans Paris." (Béatrice Delvaux, Le Soir)
• "Une oeuvre surprenante, rafraîchissante, fondée au demeurant sur une large connaissance et un amour profond de tout ce qui, de près ou de loin, a trait à la France." (Hans Vanacker, Septentrion)