vrijdag 28 augustus 2009

Deus ex Machina: Schrijven in Franstalig België

Themanummer van literair tijdschrift Deus Ex Machina over schrijvers in Franstalig België.
  • Deus Ex Machina heeft zich de laatste jaren ontwikkeld tot een pertinent literair tijdschrift, en doet zijn reputatie alle eer aan met het themanummer Een andere taal. Schrijven in Franstalig België. Samenstellers Hilde Keteleer en Kris Lauwerys slagen erin om een mooi evenwicht te vinden tussen beschouwende en literaire teksten.
  • Literatuurprofessor Kris Peeters schetst een degelijke status quaestionis over de status van de Belgisch-Franse literatuur ten opzichte van de letteren van het moederland. De netjes over het nummer verspreide vragenlijsten met antwoorden van uiteenlopende auteurs Caroline Lamarche, Thomas Gunzig en Jean-Philippe Toussaint en schrijver-uitgever Francis Dannemark vormen zinvolle, subjectieve kanttekeningen bij Peeters' essay.
  • Volgens Francis Dannemark maken Belgische auteurs "minder uitgebreid gebruik van de mogelijkheden van de klassieke retorica" en hanteren ze "een beduidend armer lexicon dan dat van hun Franse collega's".
  • Hij voegt er wel aan toe dat dat Belgen dan weer wel vaak "een heel persoonlijke stijl hebben, die veel minder door het gewicht van de Franse literaire traditie is getekend." Thomas Gunzig stelt met een intelligente knipoog dat "er niet zoiets bestaat als een eigenheid van de Belgisch-Franstalige literatuur tenzij men er naar op zoek gaat."
  • Ook het departement fictie is de moeite. Rokus Hofstede vertaalt een onbekende tekst van Henri Michaux en becommentarieert diens complexe verhouding met Antwerpen. Absoluut hoogtepunt op literair vlak is het door Hilde Keteleer vertaalde kortverhaal Imbrogliopolis. De taal van de Yapoes van Bernard Quiriny, een Waal die in Bourgondië leeft en werkt, en zijn boeken uitgeeft bij een Franse uitgever.
Psychopathische hond
  • "In plaats van hun spruiten Piet, Paul of Margriet te noemen, geven (de Yapoes) hen de naam 'Ik', 'Je', 'Hij', 'Zij', 'Ze', 'Jou', 'Jij' of 'Hem'. Het merkwaardige van die naamgeving valt niet meteen op. Om u een idee te geven: beeld u in hoe uw leven er zou uitzien als u 'Je' zou heten: u zou op straat elke keer omdraaien als iemand zich tot iemand anders zou richten in de tweede persoon enkelvoud, als een psychopathische hond."
  • Quiriny's ontleding van de geheimzinnige taal van de Yapoes is een welhaast Borgesiaanse parabel die glanst van intelligentie en humor. Hopelijk komt een Vlaamse uitgever op het idee om uit te zoeken of de rest van zijn oeuvre even verrassend en boeiend is.
  • Als literair doorgeefluik enerzijds en essayistisch reflectieorgaan anderzijds vertolkt Deus Ex Machina met Een andere taal knap zijn rol als literair tijdschrift. Het is tevens een mooi afscheid voor redactielid Kris Lauwerys die na jaren sturend werk zijn engagement stopzet om zich meer te kunnen concentreren op zijn werk als literair vertaler.
Deus Ex Machina, Een andere taal. Schrijven in Franstalig België, juni 2009, nr. 128 Prijs: 8 EUR

Geen opmerkingen: